پرتافیلتر چیست؟

پرتافیلتر چیست؟ پرتافیلتر یکی از اجزای مهم دستگاه اسپرسوساز است که قهوه آسیاب شده در آن قرار می‌گیرد و برای عصاره‌گیری اسپرسو از آن استفاده می‌شود. این قطعه از یک دسته و یک سبد فیلتر تشکیل شده و در حین فرآیند تهیه قهوه، آب داغ با فشار از میان قهوه موجود در سبد عبور کرده و عصاره اسپرسو را استخراج می‌کند. پرتافیلترها در دو نوع دسته‌بسته و بدون دسته (نیکد) موجود هستند و کیفیت و نوع آن‌ها تأثیر مستقیمی بر طعم و کیفیت نهایی اسپرسو دارد.

1. پرتافیلتر دسته‌بسته (Spouted Portafilter): این نوع پرتافیلتر دارای یک یا دو خروجی (اسپوت) است که به وسیله آن اسپرسو به یک یا دو فنجان ریخته می‌شود. این مدل برای استفاده‌های عمومی و تجاری مناسب است و به باریستا کمک می‌کند تا به طور یکنواخت اسپرسو را در چندین فنجان تقسیم کند.
2. پرتافیلتر بدون دسته (Bottomless یا Naked Portafilter): این مدل فاقد خروجی است و قهوه اسپرسو مستقیماً از سبد فیلتر به فنجان ریخته می‌شود. این نوع پرتافیلتر به باریستا اجازه می‌دهد تا به طور دقیق‌تر فرآیند عصاره‌گیری را مشاهده کرده و در صورت وجود مشکل (مانند کانال‌سازی قهوه)، آن را شناسایی و رفع کند. معمولاً در استفاده‌های حرفه‌ای و آموزشی محبوب است.

[اگر به دنبال خرید نیدل قهوه، خرید پرتافیلتر و لوازم جانبی دستگاه اسپرسو ساز هستید، می‌توانید از فروشگاه آنلاین خرید قهوه با بهترین کیفیت را تهیه کنید.]

اجزای پرتافیلتر

پرتافیلتر یکی از لوازم جانبی قهوه است. اجزای پرتافیلتر شامل بخش‌های مختلفی است که هر کدام نقش مهمی در فرآیند عصاره‌گیری قهوه و تهیه اسپرسو دارند. این اجزا به طور دقیق در ادامه توضیح داده می‌شوند:

• دسته (Handle)

این قسمت، بخشی از پرتافیلتر است که باریستا آن را در دست می‌گیرد. دسته پرتافیلتر معمولاً از موادی مانند چوب، پلاستیک یا ترکیبات مقاوم ساخته می‌شود تا در برابر حرارت و فشار مقاومت کافی داشته باشد. دسته به گونه‌ای طراحی شده است که نگه داشتن پرتافیلتر و قرار دادن آن در دستگاه اسپرسوساز راحت باشد.

• بدنه پرتافیلتر (Portafilter Body)

بدنه پرتافیلتر از فلز مقاوم (معمولاً استیل ضدزنگ) ساخته شده و ساختار کلی آن را تشکیل می‌دهد. این بخش، اتصال بین دسته و سبد فیلتر را برقرار می‌کند و مسئول تحمل فشار آب داغ هنگام عصاره‌گیری است.

برای خرید رسوب زدا قهوه از طریق لینک اقدام کنید.

• سبد فیلتر (Filter Basket)

این بخش مهم‌ترین قسمت پرتافیلتر است که قهوه آسیاب شده در آن قرار می‌گیرد. سبد فیلتر دارای سوراخ‌های ریزی در کف آن است که به آب داغ اجازه می‌دهد از میان قهوه عبور کرده و عصاره قهوه استخراج شود. سبدهای فیلتر در انواع تک شات (single shot) و دوبل (double shot) عرضه می‌شوند که بسته به میزان قهوه مصرفی استفاده می‌شوند.

• حلقه نگهدارنده (Spring Clip)

این حلقه فلزی معمولاً در داخل پرتافیلتر قرار دارد و سبد فیلتر را در جای خود نگه می‌دارد. این حلقه به گونه‌ای طراحی شده است که سبد فیلتر به طور محکم در پرتافیلتر باقی بماند و هنگام استفاده به راحتی جابجا نشود.

• خروجی (Spout)

اگر پرتافیلتر دسته‌بسته باشد، این قسمت در انتهای پرتافیلتر قرار دارد و اسپرسو از آنجا به فنجان می‌ریزد. خروجی‌ها می‌توانند یک یا دو عدد باشند، بسته به این که باریستا بخواهد اسپرسو را در یک یا دو فنجان بریزد. در پرتافیلترهای بدون دسته (نیکد)، این بخش حذف شده است.

• قفل کننده (Locking Mechanism)

این بخش از پرتافیلتر به شکل دندانه‌هایی در قسمت بالای بدنه قرار دارد که به پرتافیلتر اجازه می‌دهد به درستی در دستگاه اسپرسوساز قفل شود. زمانی که پرتافیلتر در دستگاه چرخانده و قفل می‌شود، این مکانیزم از حرکت و جابجایی پرتافیلتر در حین عصاره‌گیری جلوگیری می‌کند.

• واشر یا درزبند (Gasket)

این قسمت در بالای پرتافیلتر و در محل اتصال آن به هدگروپ (Head Group) دستگاه قرار می‌گیرد. واشر از نشت آب یا بخار در محل اتصال پرتافیلتر و دستگاه جلوگیری می‌کند و اطمینان می‌دهد که فشار به‌درستی متمرکز شود.

• هد گروپ (Head Group)

اگرچه این بخش مستقیماً جزو پرتافیلتر نیست، اما محل اتصال پرتافیلتر به دستگاه است. هد گروپ قسمتی از دستگاه اسپرسوساز است که آب داغ از طریق آن وارد پرتافیلتر شده و فرآیند عصاره‌گیری انجام می‌شود.

نحوه استفاده از پرتافیلتر

برای استفاده صحیح از پرتافیلتر در دستگاه اسپرسوساز و تهیه یک اسپرسوی باکیفیت، باید چند مرحله ساده ولی مهم را دنبال کنید. هر مرحله به دقت انجام شود تا عصاره‌گیری قهوه به بهترین شکل انجام شود. در ادامه، نحوه استفاده از پرتافیلتر را به طور کامل توضیح می‌دهم:

• آسیاب کردن قهوه

ابتدا، دانه‌های قهوه را به اندازه مناسب برای اسپرسو آسیاب کنید. آسیاب قهوه باید نه خیلی ریز و نه خیلی درشت باشد. اندازه‌ی آسیاب به گونه‌ای باید باشد که وقتی آب از آن عبور می‌کند، عصاره‌گیری به طور کامل انجام شود. اگر قهوه بیش از حد ریز آسیاب شده باشد، آب به سختی عبور می‌کند و اگر خیلی درشت باشد، عصاره‌گیری ضعیف و اسپرسوی رقیق تولید می‌شود.

• ریختن قهوه در سبد فیلتر پرتافیلتر

پرتافیلتر را آماده کنید و سبد فیلتر (تکی یا دوبل) را به درستی در جای خود قرار دهید. سپس مقدار مناسب قهوه آسیاب شده را در سبد پرتافیلتر بریزید. به طور معمول:

• برای تک شات اسپرسو: 7 تا 9 گرم قهوه مورد نیاز است.
• برای دو شات اسپرسو: 14 تا 18 گرم قهوه استفاده می‌شود.

• توزیع یکنواخت قهوه

با استفاده از انگشتان یا ابزار مخصوص (توزیع کننده)، قهوه را به طور یکنواخت در سبد فیلتر پخش کنید. این مرحله به جلوگیری از ایجاد نقاط ناهماهنگ در قهوه کمک می‌کند و باعث می‌شود که آب به طور یکنواخت از میان قهوه عبور کند.

• تمپ کردن (Tamping)

تمپ کردن مرحله‌ای است که در آن قهوه آسیاب شده با استفاده از تمپر قهوه فشرده می‌شود. تمپر را به طور مستقیم و صاف روی قهوه قرار دهید و با فشار یکنواخت (حدود 15-30 پوند فشار) قهوه را فشرده کنید. اطمینان حاصل کنید که سطح قهوه صاف و یکنواخت باشد، زیرا این امر به جلوگیری از کانال‌سازی (پدیده‌ای که در آن آب از مسیرهای محدود عبور می‌کند) کمک می‌کند و عصاره‌گیری یکنواخت‌تری ایجاد می‌کند.

• تمیز کردن لبه پرتافیلتر

پس از تمپ کردن، لبه‌های پرتافیلتر را از هر گونه پودر قهوه اضافی تمیز کنید. این کار باعث می‌شود که پرتافیلتر به درستی در دستگاه اسپرسوساز قفل شود و از نشت آب جلوگیری شود.

[برای خرید فنجان قهوه همین الان اقدام کنید.]

• قرار دادن پرتافیلتر در دستگاه اسپرسوساز

پرتافیلتر را در هد گروپ دستگاه اسپرسوساز قرار داده و به سمت راست بچرخانید تا قفل شود. مطمئن شوید که پرتافیلتر به درستی و محکم در دستگاه قفل شده است.

• شروع عصاره‌گیری

دستگاه اسپرسوساز را روشن کرده و فرآیند عصاره‌گیری را آغاز کنید. زمان استاندارد برای عصاره‌گیری اسپرسو معمولاً بین 25 تا 30 ثانیه است. اگر عصاره‌گیری خیلی سریع یا خیلی آهسته انجام شود، ممکن است مشکل در آسیاب قهوه یا تمپ کردن وجود داشته باشد.

• برداشتن پرتافیلتر و تمیز کردن

بعد از اتمام عصاره‌گیری، پرتافیلتر را از دستگاه اسپرسوساز جدا کنید. تفاله‌های قهوه را از سبد پرتافیلتر خالی کنید و پرتافیلتر را برای استفاده‌های بعدی تمیز کنید. تمیز نگه داشتن پرتافیلتر پس از هر بار استفاده به حفظ طعم اسپرسو و جلوگیری از ایجاد رسوبات و چربی‌ها کمک می‌کند.

• دما و فشار آب: اطمینان حاصل کنید که دستگاه اسپرسوساز به درستی تنظیم شده و دما و فشار آب مناسب برای عصاره‌گیری اسپرسو است.
• آسیاب مناسب: همیشه از آسیاب تازه و متناسب با اسپرسو استفاده کنید؛ زیرا کیفیت آسیاب تأثیر مستقیم بر عصاره‌گیری و طعم اسپرسو دارد.
• تمپ کردن صحیح: تمپ کردن باید به صورت یکنواخت و با فشار مناسب انجام شود؛ زیرا تمپ نامناسب می‌تواند باعث عصاره‌گیری نامنظم شود.

علت جمع شدن آب در پرتافیلتر

اگر بعد از عصاره‌گیری اسپرسو متوجه شدید که آب در پرتافیلتر جمع شده است، دلایل مختلفی می‌تواند باعث این مشکل باشد:

1. تمپ نادرست: اگر قهوه به درستی فشرده (تمپ) نشود، آب نمی‌تواند به درستی از میان قهوه عبور کند و در نتیجه در پرتافیلتر باقی می‌ماند. تمپ صحیح باید یکنواخت و با فشار مناسب باشد.
2. آسیاب نادرست قهوه: اگر دانه‌های قهوه بیش از حد ریز آسیاب شده باشند، آب به سختی می‌تواند از میان آن‌ها عبور کند. این مشکل باعث می‌شود آب در پرتافیلتر جمع شده و اسپرسو به درستی عصاره‌گیری نشود.
3. رسوب یا گرفتگی در سبد: اگر منافذ سبد فیلتر مسدود شده باشند، آب نمی‌تواند به راحتی عبور کند و در نتیجه داخل پرتافیلتر جمع می‌شود. تمیز کردن مرتب سبد فیلتر از این مشکل جلوگیری می‌کند.

میزان قهوه در پرتافیلتر

میزان قهوه‌ای که در پرتافیلتر باید قرار بگیرد بستگی به نوع سبد فیلتر (تکی یا دوبل) و دستگاه اسپرسوساز دارد. به طور کلی:

• برای یک شات اسپرسو (Single): حدود 7 تا 9 گرم قهوه آسیاب شده کافی است.
• برای دو شات اسپرسو (Double): حدود 14 تا 18 گرم قهوه لازم است.

نحوه اندازه‌گیری سایز پرتافیلتر

برای اندازه‌گیری سایز پرتافیلتر، قطر داخلی سبد فیلتر را اندازه‌گیری کنید. این قطر معمولاً به میلی‌متر بیان می‌شود. از خط‌کش یا کولیس استفاده کنید و از لبه داخلی سبد اندازه‌گیری کنید. سایز پرتافیلتر برای انتخاب تمپر و سبدهای فیلتر بسیار مهم است.

تفاوت پرتافیلتر 51 و 58

پرتافیلترها در سایزهای مختلفی تولید می‌شوند که دو سایز رایج 51 میلی‌متر و 58 میلی‌متر هستند:

• پرتافیلتر 51 میلی‌متری: این سایز بیشتر در دستگاه‌های اسپرسوساز خانگی و مدل‌های کوچکتر استفاده می‌شود. این پرتافیلتر ظرفیت کمتری برای قهوه دارد و برای تهیه اسپرسوهای سبک‌تر و با حجم کمتر طراحی شده است.
• پرتافیلتر 58 میلی‌متری: این سایز بزرگ‌تر معمولاً در دستگاه‌های تجاری و حرفه‌ای استفاده می‌شود. پرتافیلتر 58 میلی‌متری امکان عصاره‌گیری قهوه بیشتری را فراهم می‌کند و برای تهیه اسپرسوهای قوی‌تر و با طعم غنی‌تر مناسب است. از آنجایی که مقدار بیشتری قهوه در آن جا می‌گیرد، کیفیت عصاره‌گیری نیز بالاتر است.

نحوه تمیز کردن پرتافیلتر

تمیز نگه داشتن پرتافیلتر برای حفظ طعم خوب اسپرسو و جلوگیری از رسوبات قهوه ضروری است. برای تمیز کردن پرتافیلتر مراحل زیر را دنبال کنید:

1. خالی کردن سبد: بعد از هر بار استفاده، قهوه مصرف‌شده را از سبد خارج کنید.
2. شستشوی پرتافیلتر: پرتافیلتر را با آب گرم و مواد شوینده ملایم بشویید. مطمئن شوید که تمام ذرات قهوه و چربی‌های باقی‌مانده به‌طور کامل از روی سبد و منافذ آن پاک شود.
3. استفاده از برس تمیزکننده: از یک برس کوچک برای تمیز کردن منافذ سبد و بخش‌های مختلف پرتافیلتر استفاده کنید. این کار به جلوگیری از گرفتگی و رسوب در سبد کمک می‌کند.
4. خشک کردن: پرتافیلتر را پس از شستشو با دستمال خشک کنید یا اجازه دهید در هوای آزاد خشک شود.
5. تمیزکاری منظم: هر چند وقت یک بار پرتافیلتر را با محلول‌های خاص تمیزکننده اسپرسوسازها شستشو دهید تا رسوبات معدنی و چربی‌ها به‌طور کامل از بین بروند.

نتیجه گیری

پرتافیلتر یکی از ابزارهای اساسی در فرآیند تهیه اسپرسو است که به باریستا امکان می‌دهد قهوه‌ای با کیفیت و عصاره‌گیری مطلوب تهیه کند. انتخاب نوع مناسب پرتافیلتر و استفاده صحیح از آن می‌تواند تأثیر چشمگیری بر طعم و کیفیت اسپرسو داشته باشد. چه در خانه باشید و چه در یک کافه حرفه‌ای، داشتن یک پرتافیلتر با کیفیت به شما کمک می‌کند که از لذت یک اسپرسوی بی‌نظیر بهره‌مند شوید.