قهوه اسپرسو چیست؟

قهوه اسپرسو یکی از معروف‌ترین و پرطرفدارترین انواع قهوه در جهان است که با طعمی قوی و غلیظ، جایگاه ویژه‌ای در بین عاشقان قهوه دارد. اسپرسو نه تنها به‌عنوان یک نوشیدنی محبوب مورد توجه قرار می‌گیرد، بلکه پایه‌ی بسیاری از نوشیدنی‌های دیگر مانند کاپوچینو، لاته و ماکیاتو است. این مقاله به بررسی جزئیات قهوه اسپرسو، تاریخچه آن، فرایند تهیه، و تفاوت‌های آن با دیگر انواع قهوه می‌پردازد. شما می‌توانید انواع قهوه اسپرسو را با بهترین طعم، کیفیت و نازلترین قیمت از فروشگاه خرید قهوه کافه این تهیه کنید.

تاریخچه قهوه اسپرسو

منشأ قهوه به اتیوپی بازمی‌گردد، اما قهوه اسپرسو در ایتالیا ابداع شد. کلمه “اسپرسو” در زبان ایتالیایی به معنای “سریع” است و به سرعت تهیه این نوشیدنی اشاره دارد. اولین ماشین اسپرسو در اوایل قرن بیستم توسط لوئیجی بتزرا، یک مخترع ایتالیایی، ساخته شد. هدف او از اختراع این دستگاه، تهیه سریع‌تر قهوه برای کارکنان شرکت‌ها و مشتریان کافه‌ها بود. این دستگاه اولین نمونه‌ی مدرن از ماشین‌های اسپرسو امروزی بود که آب جوش را تحت فشار از میان پودر قهوه عبور می‌داد و نوشیدنی غلیظی تولید می‌کرد.

با گذشت زمان، ماشین‌های اسپرسو بهبود پیدا کردند و به یکی از مهم‌ترین تجهیزات در کافه‌ها و خانه‌ها تبدیل شدند. از آن زمان تا به امروز، اسپرسو به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های قهوه در دنیا شناخته شده و جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ قهوه‌نوشی بسیاری از کشورها به‌ویژه ایتالیا دارد.

اسپرسو چیست؟

قهوه اسپرسو نوعی قهوه غلیظ است که با عبور آب داغ (نه جوش) از میان پودر قهوه تحت فشار بالا تهیه می‌شود. این فشار بالا باعث استخراج بهتر روغن‌ها، عطرها و طعم‌های موجود در دانه‌های قهوه می‌شود. یک فنجان اسپرسو معمولاً حجم کمی دارد (حدود 30 میلی‌لیتر) اما به دلیل غلظت بالای آن، حاوی مقدار زیادی کافئین است. شما می‌توانید برای خرید اسپرسوساز خانگی به فروشگاه کافه این مراجعه کنید.

یکی از ویژگی‌های بارز اسپرسو، لایه‌ی نازکی از فوم به نام کرما است که روی سطح آن قرار می‌گیرد. کرما نتیجه‌ی استخراج روغن‌ها و مواد محلول از قهوه در حین فرایند تحت فشار است و به طعم و بوی خاص اسپرسو افزوده می‌شود. برای خرید اسپرسو در مقاله‌ای جداگانه راهنمای خرید قهوه اسپرسو را آورده‌ایم.

فواید و مضرات اسپرسو

مانند هر نوشیدنی دیگر، مصرف اسپرسو و قهوه برند نیز فواید و مضراتی دارد که آگاهی از آن‌ها می‌تواند به مصرف مناسب‌تر کمک کند.

• فواید اسپرسو

فواید اسپرسو عبارت است از:

• افزایش انرژی و تمرکز: اسپرسو به دلیل داشتن کافئین بالا، باعث افزایش سطح انرژی و تمرکز ذهنی می‌شود. مصرف یک شات اسپرسو در صبح یا زمان‌هایی که نیاز به انرژی بیشتری دارید، می‌تواند شما را سرحال کند.
• بهبود عملکرد مغز: کافئین موجود در اسپرسو می‌تواند عملکرد مغز را بهبود بخشد و حافظه کوتاه‌مدت و تمرکز را تقویت کند.
• تقویت متابولیسم: اسپرسو می‌تواند متابولیسم بدن را تسریع کند و به سوخت‌وساز بهتر بدن کمک کند. این ویژگی ممکن است در کاهش وزن نیز مفید باشد.
• خواص آنتی‌اکسیدانی: اسپرسو حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان است که به مبارزه با رادیکال‌های آزاد در بدن کمک می‌کند و می‌تواند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کند.

• مضرات اسپرسو

مضرات مصرف بیش از اندازه‌ی اسپرسو عبارت است، از:

• مصرف بیش از حد کافئین: مصرف زیاد اسپرسو به دلیل کافئین بالا می‌تواند به اضطراب، تپش قلب، و بی‌خوابی منجر شود. به‌ویژه افرادی که به کافئین حساسیت دارند، باید مصرف اسپرسو را محدود کنند.
• افزایش اسیدیته معده: اسپرسو به دلیل اسیدی بودن می‌تواند در برخی افراد منجر به سوزش معده یا ریفلاکس اسید معده شود.
• ایجاد وابستگی: مصرف مداوم اسپرسو ممکن است باعث ایجاد وابستگی به کافئین شود که ترک آن می‌تواند علائمی مانند سردرد و خستگی به همراه داشته باشد.

اصطلاحات مربوط به اسپرسو

در دنیای قهوه و اسپرسو، اصطلاحات خاصی وجود دارد که هر کدام به جنبه‌ای از تهیه و مصرف اسپرسو اشاره دارند. در ادامه برخی از این اصطلاحات مهم را معرفی می‌کنیم:

• شات (Shot): شات اسپرسو به یک نوبت استخراج اسپرسو از دستگاه اشاره دارد که حجمی حدود 30 میلی‌لیتر دارد. این شات شامل عصاره‌ی غلیظ قهوه و کرما است. شات اسپرسو پایه‌ی بسیاری از نوشیدنی‌های قهوه است و به‌تنهایی نیز مصرف می‌شود.
• دبل شات (Double Shot): دبل شات یا دوپیو به معنای دو شات اسپرسو است که به‌صورت همزمان و در یک نوبت استخراج می‌شود. حجم دبل شات حدود 60 میلی‌لیتر است و غلظت بیشتری نسبت به یک شات اسپرسو دارد. دبل شات معمولاً برای تهیه نوشیدنی‌هایی مانند لاته و کاپوچینو استفاده می‌شود.
• بادی یا تن واری (Body): بادی یا تن‌واری به احساس سنگینی و غلظت اسپرسو در دهان اشاره دارد. اسپرسویی با بادی خوب، دارای غلظت مناسب و حس خامه‌ای در دهان است. بادی قهوه به میزان استخراج روغن‌ها و مواد جامد از دانه‌های قهوه بستگی دارد.
• خامه یا کرما (Crema): کرما لایه‌ای از کف طلایی و خامه‌ای است که روی اسپرسو تشکیل می‌شود. این لایه از مواد محلول و روغن‌های موجود در دانه‌های قهوه تشکیل شده و نشان‌دهنده کیفیت بالای اسپرسو و عصاره‌گیری صحیح است. کرما نه تنها به ظاهر اسپرسو جذابیت می‌بخشد، بلکه به طعم آن نیز جلوه‌ای خاص می‌دهد.
• طعم‌یاد (After Taste): طعم‌یاد به طعم باقی‌مانده در دهان پس از نوشیدن اسپرسو اشاره دارد. اسپرسوی باکیفیت، طعمی دلپذیر و ماندگار در دهان ایجاد می‌کند که می‌تواند شامل نت‌های مختلفی مانند شکلات، کارامل، یا میوه‌ای باشد. طعم‌یاد یکی از عوامل مهم در ارزیابی کیفیت اسپرسو است.

مراحل تهیه اسپرسو

اسپرسو نوعی قهوه غلیظ است که از عبور آب داغ تحت فشار بالا از میان پودر قهوه تهیه می‌شود. فرایند تهیه اسپرسو برخلاف روش‌های دیگر قهوه‌سازی، به فشار بالای آب (9 بار یا بیشتر) نیاز دارد. این فشار بالا باعث استخراج مواد محلول، روغن‌ها و عطرهای موجود در قهوه می‌شود که نتیجه آن یک فنجان کوچک و غلیظ با طعمی قوی و رایحه‌ای معطر است. برای تهیه اسپرسو، دو روش مرسوم وجود دارد: استفاده از دستگاه اسپرسوساز و موکاپات. برخی از دستگاه‌های اسپرسو ساز از کپسول قهوه استفاده می‌کنند، که فرآیند را برای شما آسان‌تر می‌کند.

ما قبلا در مقاله‌ای طرز تهیه اسپرسو را به طور کامل شرح داده‌ایم، اما با این حال در ادامه به طور اختصار مراحل تهیه اسپرسو را شرح داده‌ایم. تهیه یک اسپرسوی خوب نیازمند دقت و توجه به چندین عامل است که همگی بر کیفیت نهایی تاثیر می‌گذارند. در این بخش به بررسی گام‌های اساسی در تهیه یک اسپرسوی حرفه‌ای می‌پردازیم:

• انتخاب دانه قهوه مناسب: انتخاب دانه قهوه برای تهیه اسپرسو بسیار حائز اهمیت است. هرچند می‌توان از هر نوع دانه قهوه برای تهیه اسپرسو استفاده کرد، اما دانه‌های برشته‌شده تیره (Dark Roast) بهترین انتخاب هستند. این نوع دانه‌ها دارای عطر و طعم غنی‌تری هستند و در فرایند تحت فشار اسپرسو به‌خوبی استخراج می‌شوند.  

• آسیاب کردن قهوه: برای تهیه اسپرسو، دانه‌های قهوه باید به اندازه مناسب آسیاب شوند. آسیاب قهوه برای اسپرسو باید نسبتاً ریز باشد تا آب با فشار بالا به‌خوبی از آن عبور کند. اگر قهوه خیلی درشت آسیاب شود، اسپرسو ضعیف و رقیق خواهد شد، و اگر بیش از حد ریز آسیاب شود، ممکن است اسپرسو تلخ و بیش از حد غلیظ باشد.
• استفاده از دستگاه اسپرسو: برای تهیه اسپرسو به یک دستگاه اسپرسوساز نیاز است. این دستگاه آب را تحت فشار بالا از میان قهوه آسیاب‌شده عبور می‌دهد و عصاره‌ای غلیظ تولید می‌کند. بیشتر دستگاه‌های اسپرسو امکان تنظیم فشار آب و زمان استخراج را به کاربران می‌دهند که این ویژگی به شما کمک می‌کند تا اسپرسویی با غلظت و طعم دلخواه تهیه کنید.
• دمای آب و زمان استخراج: دمای آب در تهیه اسپرسو باید بین 90 تا 96 درجه سانتی‌گراد باشد. آب بیش از حد داغ ممکن است طعم تلخ ایجاد کند، در حالی که آب سردتر عصاره‌گیری ناقص انجام می‌دهد. همچنین، زمان استخراج یک شات اسپرسو باید حدود 25 تا 30 ثانیه باشد. اگر زمان بیشتر شود، اسپرسو طعم تلخ و سنگینی پیدا می‌کند.
• ایجاد کرما: یکی از نشانه‌های اسپرسوی خوب، کرمای ضخیم و ماندگار است که روی سطح نوشیدنی ایجاد می‌شود. کرما نشان‌دهنده استخراج مناسب و کامل قهوه است و به عطر و طعم اسپرسو جلوه‌ای خاص می‌بخشد.

• چگونه اسپرسوی بهتری تهیه کنیم؟

  برای تهیه اسپرسوی باکیفیت و دلخواه، توجه به نکات زیر می‌تواند مفید باشد:

  • انتخاب دانه قهوه با کیفیت: از دانه‌های تازه و باکیفیت استفاده کنید. هر چه دانه‌های قهوه تازه‌تر باشند، طعم و عطر بهتری از اسپرسو به دست می‌آید.
  • استفاده از آسیاب مناسب: برای اسپرسو از آسیاب ریز استفاده کنید. دانه‌های قهوه نباید خیلی درشت یا خیلی ریز باشند. اندازه آسیاب تأثیر زیادی بر طعم نهایی اسپرسو دارد.
  • تنظیم فشار و دمای آب: دستگاه اسپرسوساز باید فشار مناسب (9 بار) و دمای آب بین 90 تا 96 درجه سانتی‌گراد را برای استخراج بهینه اسپرسو داشته باشد.
  • زمان استخراج: زمان استخراج یک شات اسپرسو باید حدود 25 تا 30 ثانیه باشد. این زمان به استخراج کامل عطرها و طعم‌های قهوه کمک می‌کند.

• تهیه اسپرسو با موکاپات

  چگونه قهوه اسپرسو بدون دستگاه درست کنیم؟ موکاپات یا قهوه‌ساز روگازی، ابزاری ساده‌تر برای تهیه اسپرسو است که برای استفاده خانگی محبوبیت دارد. موکاپات فشار کمتری نسبت به دستگاه اسپرسوساز ایجاد می‌کند، اما هنوز هم می‌تواند قهوه‌ای غلیظ با طعمی قوی تولید کند. روش تهیه اسپرسو با موکاپات به‌صورت زیر است:

• آب را در مخزن پایینی بریزید: مخزن پایینی موکاپات را تا زیر سوپاپ فشار با آب پر کنید. از آب جوشیده یا آب فیلترشده برای کیفیت بهتر استفاده کنید.
• اضافه کردن پودر قهوه: قهوه آسیاب‌شده را در سبد فیلتر موکاپات بریزید و به‌طور یکنواخت پخش کنید. نیازی به فشردن قهوه در موکاپات نیست.
• قرار دادن روی حرارت: پس از بستن موکاپات، آن را روی حرارت متوسط قرار دهید. آب در مخزن پایینی گرم شده و با فشار از میان پودر قهوه عبور می‌کند و در مخزن بالایی جمع می‌شود.
• برداشتن از روی حرارت: وقتی صدای جوشش و بخار از موکاپات به گوش رسید، قهوه آماده است. موکاپات را از روی حرارت بردارید و قهوه را در فنجان بریزید.

انواع نوشیدنی اسپرسو

اسپرسو نه تنها به‌عنوان یک نوشیدنی مستقل مصرف می‌شود، بلکه پایه بسیاری از نوشیدنی‌های دیگر است. در ادامه به معرفی برخی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های مبتنی بر اسپرسو می‌پردازیم:

• دبل اسپرسو (Double Espresso)

  یک دبل اسپرسو یا دوپیو، شامل دو شات اسپرسو است که غلظت و کافئین بیشتری نسبت به یک اسپرسوی معمولی دارد. این نوشیدنی برای کسانی که به دنبال طعم قوی‌تر و مقدار بیشتری کافئین هستند، مناسب است.

• کاپوچینو (Cappuccino)

  کاپوچینو یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های بر پایه اسپرسو است که از ترکیب یک شات اسپرسو، مقداری شیر بخار‌داده‌شده و لایه‌ای ضخیم از کف شیر تهیه می‌شود. کاپوچینو به دلیل تعادل بین طعم قوی اسپرسو و لطافت شیر، یکی از پرطرفدارترین انتخاب‌ها در کافه‌هاست.

• لاته (Latte)

  لاته یک نوشیدنی بر پایه اسپرسو است که در آن مقدار بیشتری شیر بخار‌داده‌شده نسبت به کاپوچینو استفاده می‌شود. لاته طعمی ملایم‌تر و خامه‌ای‌تر نسبت به کاپوچینو دارد و در آن لایه کف شیر نازک‌تر است. برای طرز تهیه لاته بخوانید.

• ماکیاتو (Macchiato)

  اسپرسو ماکیاتو یک شات اسپرسو است که با کمی کف شیر ترکیب می‌شود. این نوشیدنی نسبت به لاته یا کاپوچینو، طعم قوی‌تری از قهوه دارد و برای افرادی که به دنبال تجربه طعم واقعی اسپرسو هستند، مناسب است.

• آمریکانو (Americano)

  آمریکانو از رقیق‌کردن یک شات اسپرسو با آب داغ تهیه می‌شود. این نوشیدنی طعم ملایم‌تر و حجیم‌تری نسبت به اسپرسو دارد و به‌طور کلی به کسانی که به دنبال یک قهوه با طعم کمتر تلخ و تند هستند، توصیه می‌شود.

تفاوت اسپرسو با قهوه های دیگر

قهوه اسپرسو در بسیاری از جنبه‌ها با دیگر انواع قهوه متفاوت است. برخی از این تفاوت‌ها عبارتند از:

• فرآیند تهیه: اسپرسو با فشار بالای آب و عبور از پودر قهوه در مدت زمان کوتاهی تهیه می‌شود. در حالی که دیگر روش‌های تهیه قهوه مانند فرنچ پرس یا قهوه دمی (Pour Over) نیازی به فشار ندارند و آب به‌آرامی از میان پودر قهوه عبور می‌کند.
• غلظت: اسپرسو غلیظ‌ترین نوع قهوه است که حاوی مواد محلول و روغن‌های بیشتری از دانه‌های قهوه نسبت به دیگر روش‌های تهیه قهوه است.
• حجم نوشیدنی: اسپرسو در حجم کمتری نسبت به دیگر انواع قهوه سرو می‌شود. یک شات اسپرسو حدود 30 میلی‌لیتر است، در حالی که قهوه دمی ممکن است چندین فنجان بزرگ را پر کند.
• طعم و عطر: طعم اسپرسو بسیار قوی و غنی است و بیشتر طعم‌های تلخ و شیرین قهوه را به‌خوبی به نمایش می‌گذارد. همچنین، اسپرسو دارای عطری عمیق و ماندگار است که معمولاً در دیگر روش‌های تهیه قهوه قابل دسترسی نیست.

نتیجه گیری
قهوه اسپرسو به‌عنوان یکی از غنی‌ترین و پرطرفدارترین انواع قهوه در جهان، به دلیل روش خاص تهیه و طعم قوی خود شهرت دارد. از تهیه اسپرسو با دستگاه‌های حرفه‌ای اسپرسوساز گرفته تا استفاده از ابزارهای ساده‌ای مانند موکاپات، هر روش دارای ویژگی‌های خاص خود است. انتخاب دانه‌های قهوه مناسب، رعایت فشار و دمای مناسب و آگاهی از اصطلاحات اسپرسو، همگی به شما کمک می‌کنند تا یک اسپرسوی عالی و خوش‌طعم تهیه کرده و از لحظات قهوه‌نوشی خود نهایت لذت را ببرید.

سوالات متداول

در ادامه به برخی از سوالات متداول شما درباره‌ی قهوه اسپرسو پاسخ می‌دهیم:

• چه دانه قهوه ای برای درست کردن اسپرسو مناسب است؟
• انتخاب دانه قهوه یکی از عوامل مهم در تهیه اسپرسوی باکیفیت است. معمولاً برای اسپرسو از دانه‌های قهوه برشته‌شده تیره (Dark Roast) استفاده می‌شود. این دانه‌ها در فرآیند برشته‌شدن، طعم قوی‌تری به خود می‌گیرند و عطرهای خاصی مانند شکلات، آجیل و کارامل در آن‌ها برجسته‌تر می‌شود. هرچند که دانه‌های قهوه روبوستا و عربیکا هر دو برای تهیه اسپرسو مناسب هستند، اما ترکیب این دو دانه یا استفاده از دانه‌های عربیکا به دلیل عطر و طعم ملایم‌تر و روغن بیشتر، محبوبیت بیشتری دارد.
• اسپرسو چگونه سرو می‌شود؟
• اسپرسو معمولاً در فنجان‌های کوچک و ضخیم که ظرفیت حدود 30 میلی‌لیتر دارند، سرو می‌شود. این فنجان‌ها به حفظ دمای اسپرسو کمک می‌کنند. یک شات اسپرسو باید دارای کرمای طلایی و خامه‌ای در سطح آن باشد. اسپرسو به‌طور سنتی بدون شکر یا افزودنی‌های دیگر سرو می‌شود، اما برخی افراد ممکن است شکر یا شیر به آن اضافه کنند.