قهوه روبوستا چیست؟
اگر شما هم جزو کسانی باشید که علاقه زیادی به قهوه دشتع باشید احتمالا اسم قهوه روبوستا به گوشتان خورده است. این قهوه به دلیل طعم تلخ و کافئین بالا در میان دوستداران قهوه از شهرت بالایی برخوردار است. در ادامه این مطلب نگاهی کلی تر به این نوشیدنی خوشمزه خواهیم داشت. بعد از آب و چای، قهوه از محبوب ترین نوشیدنی‌های جهان است. قهوه روبوستا چیست؟
گیاه قهوه دارای ۲ نژاد اصلی به نام عربیکا و روبوستاست. درست است که دانه‌های قهوه روبوستا عطر چندانی ندارند اما به نسبت نژاد‌‌های دیگر قهوه از کافئین بیشتری برخوردار است. دانه‌های این گیاه گرد است و طعم تلخ تر و قوی‌تری نسبت به سایر انواع قهوه‌ها دارد. طعم تلخ و کافئین زیاد قهوه روبوستا این نوشیدنی رو به یک انتخاب با محبوبیت کمتر در مقایسه با انواع قهوه تبدیل کرده است. برای خرید قهوه روبوستا با بهترین قیمت و کیفیت از فروشگاه آنلاین قهوه کافه این کلیک کنید.
قهوه روبوستا چیست؟
روبوستا (Coffea canephora) یکی از دو گونه اصلی قهوه است که به‌ویژه در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری کشت می‌شود. این نوع قهوه به خاطر طعم قوی‌تر و تلخ‌ترش، که ممکن است شامل طعم‌های خاکی یا چوبی باشد، شناخته می‌شود. دانه‌های روبوستا معمولاً دارای محتوای کافئین بیشتری نسبت به دانه‌های عربیکا هستند، که به قهوه انرژی بیشتری میدهد و آن را برای افرادی که به دنبال تجربه‌ای قوی و تلخ هستند، جذاب میکند. همچنین، روبوستا به بیماری‌ها و آفات مقاوم‌تر است و به‌طور معمول در ارتفاعات پایین‌تر و در شرایط آب و هوایی گرم‌تر رشد میکند. این ویژگی‌ها، روبوستا را به گزینه‌ای مناسب برای تولید قهوه‌های اسپرسو و قهوه‌های فوری تبدیل کرده است.
تاریخچه و ویژگی دانه قهوه روبوستا
قهوه روبوستا یا کانفورا (coffea canephora) نوعی از قهوه است که ریشه در صحرای مرکزی و غربی آفریقا دارد. قهوه روبوستا تقریبا ۴۰ درصد از تولید قهوه در جهان را به خودش اختصاص داده است. روبوستا از خانواده گیاهان گلدار روبیاسه (Rubiaceae) می‌باشد و همانطور که پیداست اسم روبوستا از خانواده روبیاسه گرفته شده ولی به صورت کلی نام علمی آن کانفوراست. دانه این گیاه نسبت به دانه‌های دیگر قهوه‌ها گرد و بزرگتر است و در قسمت وسطی خطی صاف دارد.
میوه‌های قهوه‌ای رنگ درخت روبوستا از درخت یا درختچه‌هایی همیشه سبز که بین ۴ تا ۱۰ متر ارتفاع دارند به دست می‌آید. درخت روبوستا دارای ریشه‌هایی عمیق است که باعث مقاومت آن در برابر کم آبی می‌شود. این گیاه در ارتفاع کمتر از ۱۰۰۰ متر از سطح دریا و در مناطقی با رطوبت نسبتا زیاد رشد میکند و جزو گیاهان مقاوم در برابر دمای بالای ۳۰ درجه، آفات و بیماری‌ها به حساب می‌آید.
انواع قهوه روبوستا
قهوه روبوستا بر اساس تفاوت‌های ژنتیکی و یا اینکه ریشه در کدام منطقه رشدی دارد (زیستگاه رشد) دارای زیرگونه‌های مختلفی است
- نوع روبوستا (COFFEA CANEPHORA VAR.ROBUSTA) به عنوان اصلی ترین و پرکاربردترین زیرگونه مشخص می‌شود از خصوصیات اصلی این گونه میتوان به مقدار کافئین بالا و طعم تلخ آن اشاره کرد.
- زیرگونه ی دیگر آن نگاندا (COFFEA CANEPHORA VAR.Nganda) است که بر خلاف زیرگونه روبوستا کمتر شناخته شده است و بیشتر در مناظق خاصی از آفریقا کاشت می‌شود. این زیرگونه از لحاظ طعم و عطر با دیگر گونه‌ها تفاوت دارد.
- زیرگونه کوئیلوئنسیس (COFFEO CANEPHORA VAR.Kouilouensis) که در کامرون و نیجریه یافت می‌شود نسبت به سایر گونه‌ها دارای طعمی منحصر به فرد است.
- آخرین زیرگونه ارکتا (COFFEA CANEPHPORA SUNBSP.Erecta) است که از تظر بیوشیمی و ژنتیکی با سایر زیرگونه‌های قهوه روبوستا تفاوت دارد.
{ پیشنهاد می‌کنیم مقاله تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا را نیز برای اطلاعات بیشتر بخوانید.}
قهوه ۱۰۰ درصد روبوستا چیست؟
قهوه ۱۰۰ درصد روبوستا به نوعی قهوه اشاره دارد که تنها از دانه‌های قهوه روبوستا (Coffea canephora) تهیه شده است. این نوع قهوه به‌خاطر ویژگی‌های خاص خود در طعم و عطر متفاوت از قهوه عربیکا (Coffea arabica) است. دانه‌های قهوه روبوستا معمولاً دارای طعمی قوی‌تر و تلخ‌تر هستند و ممکن است طعم‌های خاکی یا چوبی را به خود بگیرند. به‌علاوه، قهوه روبوستا به‌طور معمول دارای محتوای کافئین بیشتری است، که به آن انرژی بیشتری می‌بخشد و میتواند در ایجاد طعمی تلخ‌تر کمک کند. همچنین، این نوع قهوه در شرایط دشوارتر و با دماهای بالاتر کشت می‌شود، که این امر آن را به گزینه‌ای مناسب برای تولید قهوه‌های اسپرسو و قهوه‌های فوری تبدیل میکند.
قهوه صد روبوستا به‌ویژه در تهیه قهوه‌های اسپرسو و قهوه‌های فوری محبوب است. بسیاری از باریستاها از قهوه روبوستا برای افزایش کرم و غلظت در قهوه‌های اسپرسو استفاده می‌کنند. ویژگی‌های منحصر به فرد قهوه روبوستا، از جمله طعم قوی و کافئین بالا، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای افرادی تبدیل کرده است که به دنبال تجربه‌ای متفاوت و انرژی بیشتری در قهوه خود هستند. به‌طور کلی، قهوه روبوستا میتواند به‌عنوان یک انتخاب خوشمزه و کارآمد برای علاقه‌مندان به قهوه محسوب شود.
خواص قهوه روبوستا
قهوه روبوستا علاوه بر طعم و آرومای خاصش، دارای خواص سلامتی زیادی هم هست. این نوشیدنی همزمان میتواند به کاهش خطر بیماری‌های قلبی، افزایش تمرکز و بالا بردن انرژی کمک کند. در ادامه این مطلب به صورت کامل تر به خواص این قهوه اشاره می‌کنیم:
- افزایش انرژی
قهوه روبوستا به دلیل بالا بودن سطح کافئينی که دارد، هم باعث افزایش سطح انرژي و هم بالا بردن میزان توجه و تمرکز می‌شود. کافئین در مغز اثرات مختلفی ایجاد میکند؛ مثل افزایش ترشح آدرنالین و دوپامین در مغز که این موضوع باعث افزایش هوشیاری و انرژی می‌شود. پس مواقعی که احساس کردید که به انرژي و هوشیاری بیشتری نیاز دارید یک لیوان قهوه میتواند کمک بزرگی به شما بکند.
- آنتی اکسیدانی
قهوه روبوستا دارای مقادیر زیادی اسید کلوروژنیک و سایر دیگر آنتی اکسیدان‌هاست. آنتی اکسیدان‌ها از آنجایی مهم هستند که کاهش آن‌ها باعث پیری زودرس و بیماری‌های مرتبط با آن می‌شود. با توجه به مقادیر زیاد آنتی اکسیدان در این قهوه مصرف آن به محافظت از سلول‌ها و بافت‌های بدن در برابر اکسیداتیو شدن کمک میکند و پیری زودرس را کاهش میدهد.
- حفظ سلامت قلب
طبق مطالعات انجام شده مصرف قهوه میتواند باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی بشود. آنتی اکسیدان‌های موجود در قهوه به پاکسازی رادیکال‌های آزاد کمک میکند و باعث کاهش التهابات و افزایش عملکرد قلب و عروق می‌شود. همچنین مصرف قهوه به صورت روزانه باعث کاهش فشار خون و کنترل سطح کلسترول خون که دو عامل اصلی ایجاد بیماری‌های قلبی و عروقی هستند می‌شود.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن
مصرف به اندازه و منظم قهوه روبوستا در پیشگیری از بیماری‌های مزمن مثل دیابت نوع دو، بیماری‌های کبدی و پارکینسون میتواند موثر باشد. آنتی اکسیدان‌ها و مواد ضد التهابی موجود در قهوه به کاهش مقاومت به انسولین که از دلایل اصلی ابتلا به دیابت نوع دو است کمک میکند؛ همچنین مطالعات نشان داده‌اند که مصرف قهوه به میزان متعادل و همراه با یک رژيم غذایی و فعالیت بدنی منظم میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری پارکینسون، که یک بیماری مزمن و نیازمند مراقبت زیادی است نیز کمک کند. قهوه روبوستا در بهبود عملکرد کبد و کاهش ابتلا به بیماری‌های کبدی نیز موثر است.
- تقویت عملکرد مغز
مصرف به اندازه قهوه میتواند عملکرد ذهنی و شناختی مغز را بهبود ببخشد و از اختلالات مربوط به پیری مغز مانند الزایمر پیشگیری کند. کافئین بالا در قهوه روبوستا و وجود برخی مواد موثر دیگر باعث افزایش سطح تحریکات مغزی شده که میتواند در افزایش تمرکز و بهبود حافظه و قدرت تفکر موثر باشد مچنین وجود مواد آنتی اکسیدانی در قهوه به حفظ سلامتی سلول‌های عصبی و جلوگیری از آسیب‌های مرتبط با پیری مغز مثل آلزایمر و دیگر بیماری‌های شناختی کمک میکند.
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های التهاب
مصرف قهوه میتواند به کاهش التهابات بدن کمک کند و باعث کنترل التهابات مزمن مفصلی شود این اثرات به دلیل وجود آنتی اکسیدان‌ها و مواد ضد التهابی موجود در قهوه می‌باشد به این صورت که مصرف قهوه باعث کاهش سطح عوامل التهابی مثل سیتوکین‌ها و پروتئین‌های c-reactive می‌شود و همین موضوع باعث پیشگیری از بروز بیماری‌های التهابی و مزمن می‌شود. تمام مزایای قهوه که در بالا اشاره شد در صورت مصرف قهوه به میزان متعادل به همراه رژیم غذایی متنوع و سالم می‌باشد در غیر این صورت مصرف بیش از حد آن میتواند خطرات زیادی داشته باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.
عوارض قهوه روبوستا
علاوه بر مزیای زیاد قهوهٔ روبوستا دارای معایبی نیز نظیر:
- افزایش فشار خون
کافئین موجود در قهوه روبوستا باعث انقباض عروق می‌شود که از پیش‌بینی کننده‌های ابتلا به بیماری فشار خون است. مصرف بیش از حد قهوه برای افرادی که قبلا مشکلات فشار خون داشته‌اند میتواند مخاطرات جدی داشته باشد و بهتر است مصرف قهوه را به حداقل برسانند.
- اثرات معده‌ای
کافئین موجود در قهوه میتواند به افزایش ترشح اسید معده و سوزش معده منجر شود؛ قهوه باعث تحریک روده‌ها می‌شود که در به وجود آمدن مشکلاتی مثل دیسپپسیا (سوزش معده) و افزایش اسید معده و اختلالات گوارشی دیگر میتواند تاثیر گذار باشدو برای افرادی که به این مشکلات حساس هستند یا قبلا مشکلاتی از این قبیل داشته‌اند مصرف به اندازه قهوه با کافئین کمتر پیشنهاد می‌شود.
- اضافه وزن
استفاده از افزودنی‌هایی مانند شکر، شیر، انواع سیروپ‌ها و شکلات به قهوه مخصوصا به صورت منظم و به مقدار زیاد باعث افزایش میزان کالری مصرفی می‌شود که در نهایت به افزایش وزن و چاقی منجر می‌شود، بنابراین به کسانی که به کنترل وزن خود اهمیت می‌دهند پیشنهاد می‌شود که این مواد را محدود کنند و یا از شیرین کننده‌های کم کالری و سبک استفاده کنند.
- اعتیاد
قهوه‌ها به خصوص قهوه روبوستا حاوی مقادیر زیادی از کافئین است که میتواند باعث اعتیاد افراد به این نوشیدنی خوش طعم شود و در صورت توقف ناگهانی مصرف آن فرد علائمی مانند سردرد و خستگی مزمن را تجربه میکند
- مشکلات خواب
مصرف زیاد قهوه در ساعات بعد از شظهر یا شب‌ها منجر به مشکلات خواب می‌شود. کاقئین موجود درقهوه محرکی قوی است که مصرف بیش از حد آن باعث اختلالات خواب مانند بی‌خوابی، افزابش زمان بیداری در شب و کاهش کیفیت خواب می‌شود. جهت جلوگیری از این مشکلات مصرف قهوه در ساعات بعد از ظهر و شب را به حداقل برسانید و یا از نسخه‌هایی از قهوه بدون کافئین یا با کافئین کمتر استفاده کنید.
میزان کافئین قهوه روبوستا
میزان کافئین در قهوه‌ها به عوامل مختلفی بستگی دارد (نوع دانه آن، روش آماده‌سازی و…) اما با این وجود قهوه روبوستا دارای مقادیر بیشتر کافئین به نسبت به سایر قهوه‌های دیگر می‌باشد. به صورت تقریبی در هر ۱۰۰ گرم از قهوه روبوستا ۲.۲ تا ۲.۷ گرم کافئین وجود دارد.
کشورهای تولید کننده روبوستا
قهوه روبوستا در کشورهای مختلفی کشت می‌شود دو کشور بزرگ و اصلی تولید کننده این قهوه کشور ویتنام و مناطقی از برزیل مانند سائوپائولو و میناس ژرایسو هستند. کشور های دیگری که به دلیل شرایط آب و هوایی قادر به تولید این قهوه هستند به ترتیب اندونزی (تولید ۱۳ درصد روبوستای جهانی) ، هند و اوگاندا ( با تولید ۵ درصد) هستند.
بهترین قهوه روبوستا برای کدام کشور است؟
بهترین قهوه‌های روبوستا معمولاً در کشورهای با شرایط آب و هوایی مناسب برای کشت این نوع قهوه تولید می‌شوند. برخی از کشورهای معروف برای تولید قهوه روبوستا عبارتند از:
| کشور تولید کننده | ویژگی |
| برزیل | برزیل به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان قهوه در جهان، قهوه‌های روبوستا با کیفیت بالا نیز تولید میکند. قهوه‌های برزیلی معمولاً طعمی ملایم‌تر و بافتی نرم‌تر دارند. |
| اندونزی | قهوه روبوستای تولید شده در اندونزی، به ویژه از جزیره سوماترا، به خاطر طعم‌های منحصر به فرد و قوی خود مشهور است. این قهوه‌ها معمولاً دارای عطر و طعم‌های عمیق و خاکی هستند. |
| کنگو | قهوه‌های روبوستای کنگو نیز به دلیل کیفیت بالا و طعم خاص خود شناخته شده‌اند و به‌ویژه در بازارهای خاص محبوبیت دارند. |
| هند | هند نیز یکی از کشورهای تولیدکننده قهوه روبوستا است و قهوه‌های این کشور معمولاً دارای طعم خاص و عطر ملایم هستند. |
| ویتنام | ویتنام بزرگترین تولیدکننده قهوه روبوستا در جهان است و قهوه‌های این کشور به دلیل کیفیت و طعم خاص خود شناخته شده‌اند. قهوه‌های ویتنامی معمولاً دارای طعمی قوی و تلخ هستند. |
شرایط کشت و رشد قهوه روبوستا
کشت و رشد قهوه روبوستا در هر کشور و منطقه‌ای متفاوت است اما به صورت کلی چند عامل اصلی در کشت این گیاه نقش اساسی دارند که به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:
- آب و هوا
این گیاه برای رشد نیازمند نور مستقیم خورشید است و دمای مناسب برای رشد ان در حدود ۲۰-۲۸ درجه سانتی گراد است. گیاه روبوستا نیاز به آبیاری منظم دارد و بارش بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی‌لیتر در سال برای رشد این گیاه ایده‌ال است
- خاک و زمین
خاک مناسب برای کشت قهوه روبوستا بای خاکی اسیدی با PH حدودی ۶ تا ۶.۵ باشد. این خاک باید به خوبی زهی کشی شود و دارای مواد آلی و معدنی مناسب برای رشد این گیاه باشد
- زمان برداشت
زمان برداشت قهوه روبوستا معمولا در فصل‌های خشک انجام می‌شود که شامل دوره‌هایی از تابستان و پاییز می‌شود اما عوامل متعددی مانند ارتفاع مکان کاشت، رطوبت هوا، مقدار بارندگی و وضعیت درختان قهوه در زمان برداشت این محصول تاثیر گذارند.
طرز تهیه قهوه روبوستا
قهوه روبوستا به دلیل طعم قوی و تلخ‌اش میتواند به روش‌های مختلفی تهیه شود. در زیر،تهیه قهوه روبوستا به روش قهوه‌ساز را معرفی می‌کنیم:
مواد لازم
برای تهیه قهوه روبوستا با فرنچ پرس
- دانه‌های قهوه روبوستا (حدود ۲۵ گرم برای یک فنجان)
- آب داغ (حدود ۲۰۰ میلی‌لیتر)
مراحل
مراحل تهیه قهوه روبوستا به شرح زیر است.
- آسیاب کردن: دانه‌های قهوه روبوستا را به‌صورت درشت آسیاب کنید. آسیاب درشت باعث می‌شود که طعم قهوه بهتر حفظ شود.
- جوشاندن آب: آب را به دمای حدود ۹۵ درجه سانتی‌گراد برسانید.
- مخلوط کردن: قهوه آسیاب‌شده را در فرنچ پرس قرار داده و آب داغ را به آن اضافه کنید.
- هم زدن: کمی قهوه و آب را هم بزنید تا قهوه به خوبی خیس بخورد.
- زمان دهی: درب فرنچ پرس را بگذارید و حدود ۴ دقیقه صبر کنید.
- فشار دادن: پس از زمان‌دهی، درب را فشار دهید تا قهوه به سمت پایین برود.
- سرو کردن: قهوه را در فنجان بریزید و از طعم غنی آن لذت ببرید.
نتیجه گیری
قهوه روبوستا به دلیل طعم قوی و محتوای بالای کافئین، یکی از انتخاب‌های محبوب برای علاقه‌مندان به قهوه است. این نوع قهوه، به‌ویژه در تهیه اسپرسو و قهوه‌های فوری، کاربرد فراوانی دارد و با ویژگی‌های خاص خود، تجربه‌ای متفاوت و انرژی‌بخش را برای مصرف‌کنندگان فراهم می‌آورد. با توجه به خواص سلامتی و فواید آن، قهوه روبوستا میتواند گزینه‌ای ایده‌آل برای کسانی باشد که به دنبال افزایش تمرکز و انرژی خود هستند.
دانه قهوه